Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej w Kętrzynie po 1945 roku stał się bogatym zapleczem w pozyskiwaniu różnego rodzaju materiałów. Kamienne ciosy z rotundy wykorzystywane były przez służby drogowe, służyły jako budulec do fundamentów nowo powstających obiektów. Kostka granitowa, którą wyłożone było podłoże rotundy była doskonałym wypełniaczem różnego rodzaju wylewek betonowych. Nagrobne płyty wykonane ze sztucznego kamienia tzw. terrazytu z wypisanym imieniem i nazwiskiem, stopniem wojskowym (w niektórych przypadkach również był numer jednostki wojskowej) datą urodzin i śmierci, które były poustawiane w rzędach na wszystkich czterech kwaterach, na miejscach dawnych mogił ziemnych, również znalazły zastosowanie. Duża część tych płyt posłużyła właścicielom działek przy ul. Gdańskiej do budowy ścieżek, podmurówek czy też ogrodzeń. Takie były czasy. Nikt nie zastanawiał się jakie mają one znaczenie, skąd są pozyskiwane. Po prostu dobry materiał i już. Większość tych płyt została zniszczone bezpowrotnie. Jednak część można jeszcze uratować. Niektórzy działkowicze zainteresowali się tym co mają na swoich działkach i powiadomili nas o ciekawych odkryciach. Dzięki nim udało się odzyskać cztery takie płyty. Wróciły one na dawne miejsce, na cmentarz. Cmentarz przestaje być symbolem. Ponownie staje się miejscem gdzie spoczywają szczątki ludzi z imieniem i nazwiskiem, staje się realnym miejscem spoczynku bohaterów minionych czasów (często polsko brzmiące nazwiska). Jesteśmy przekonani, że na wielu działkach znajdują się jeszcze takie płyty, które można uratować. Zwracamy się z gorącym apelem do właścicieli działek żeby przy jesiennych porządkach rozejrzeć się, sprawdzić co kryje się pod spodem płytki chodnikowej na swojej działce, czym wyłożone jest podłoże kompostownika. Może uda się dokonać ciekawego odkrycia. W przypadku odszukania takiej płyty prosimy o kontakt z Towarzystwem. Resztę my już zrobimy. Płyty wrócą na pewno na swoje miejsce.
Cmentarz wojenny w Kętrzynie serwisie poMazurach.pl

Kwiecień jest powszechnie uznawany miesiącem pamięci narodowej. Członkowie naszego Towarzystwa w dniu 10 kwietnia 2010 roku przeprowadzili prace porządkowe na cmentarzu wojennym z okresu I wojny światowej w Parczu. W styczniu tego roku odbyły się uroczystości poświęcenia cmentarza, na którym spoczywają szczątki 8 żołnierzy rosyjskich. Z powodu mroźnej zimy nie wszystkie prace mogły być przed tą uroczystością wykonane. Teraz krzyże oraz tablica informacyjna zostały ponownie zainstalowane w sposób trwały.

W dniu 27 marca odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawcze Towarzystwa. Tym razem podsumowania naszej działalności w 2009 roku dokonaliśmy w miłej atmosferze Muzeum Mazurskiego w Owczarni. Dzieki życzliwości gospodarza, Aleksandra Puszko Zebranie nasze miało charakter rodzinnej biesiady. Mimo sielankowej atmosfery dyskutowaliśmy o poważnych sprawach. Liczne przedsięwzięcia, które realizowaliśmy w minionym roku, były przyczynkiem do obfitej dyskusji i refleksji. Zebranie wypracowało również ambitne kierunki naszej działalności na bieżący rok. Teraz Zarząd musi te wypracowane kierunki przetworzyć na konkretne zadania. Plany są bardzo bogate, oby tylko wystarczyło zapału to w przyszłym roku też będzie wiele powodów do obfitej dyskusji.

W ostatnich dniach grudnia 2009 roku złożyliśmy wniosek do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na realizację zadania pt. "Rowerowy szlak herbowy". Konkurs został rozstrzygnięty. Na 50 wniosków złożonych do Urzędu Marszałkowskiego wybranych zostało 11, w tym nasz projekt i uzyskał on dofinansowanie. Projekt realizowany będzie wspólnie z Towarzystwem Miłośników Kętrzyna - partnerem tego projektu. Od wczesnej wiosny zespół przedstawicieli obu organizacji ruszy do pracy. Efekty będą jeszcze przed końcem wakacji.

Czy tak będzie rzeczywiście okaże się wiosną. Kierownictwo Zakładu Karnego w Dublinach zwróciło się do Towarzystwa z propozycją podjęcia współpracy. Celem współpracy ma być ze strony Towarzystwa uczestniczenie w różnego rodzaju programach resocjalizacyjnych. Organizowanie spotkań, prelekcji i pogadanek na temat historii, walorów kulturowych i krajobrazowych naszego regionu, dla osadzonych w w/w jednostce. Ze strony Zakładu Karnego możemy liczyć na pomoc w organizowaniu różnego rodzaju przedsięwzięć porządkowych, w których mogą uczestniczyć skazani. W dniu 16 lutego 2010 roku odbyło się pierwsze spotkanie ze skazanymi, podczas którego przedstawiliśmy im cele oraz zakres działania naszego Towarzystwa. Tadeusz Korowaj przeprowadził pogadankę na temat "Kętrzyn wczoraj i dziś" przedstawiając historię miasta. Pierwsze spotkanie zostało przyjęte przez jego uczestników bardzo życzliwie. Już mamy obiecane, że skazani zaangażują się w zrobienie wiosennych porządków na cmentarzu wojennym w Kętrzynie.

Z inicjatywy i przy dużym osobistym zaangażowaniu ks. Kazimierza Żuchowskiego, proboszcza Parafii w Karolewie, członka Zarządu Towarzystwa, został uporządkowany cmentarz wojenny w Parczu. Zostały wykonane prace porzadkowe, ustawione zostały nowe krzyże na mogiłach spoczywajacych tam żołnierzy. Towarzystwo ufundowało tablicę informacyjną ze środków pozyskanych w ramach 1% dla opp. Na cmentarzu spoczywa 8 żołnierzy rosyjskich, tórzy polegli w dniach 9-10 września 1914 roku w bitwie pod twierdzą Boyen pod Giżyckiem. W dniu 24 stycznia 2010 roku, w ramach tygodnia modlitwy o jedność chrześcijan, odbyła się uroczysta Msza w kaplicy w Parczu a następnie poświęcenie krzyży na odnowionym cmentarzu. Poświęcenia krzyży prawosławnych dokonał proboszcz parafii prawosławnej w Kętrzynie ks. mitrat Witalis Czyżewski. Na uroczystości obecny był Konsul Generalny Federacji Rosyjskiej w Gdańsku, Siergiej Puczkow. Konsul podziękował wszystkim osobom zaangażowanym w utrzymanie i pielęgnację tych miejsc gdzie spoczywają rosyjscy żołnierze, którzy spełniali swój obowiazek i zapłacili najwyższą cenę oddając życie na obcej ziemi. Poprosił o pamięć i troskę mieszkańców Ziemi Kętrzyńskiej nad mogiłami żołnierskimi.

Do obchodów dostojnego jubileuszu 650 lecia Barcian dołączyło się nasze Towarzystwo. Członek Zarządu Towarzystwa - Tadeusz Korowaj wystapił z referatem pt. "Barciany - geneza i rozwój miejscowości do 1525 roku", na sympozjum zorganizowanym przez Gminny Ośrodek Kultury, w dniu 18 grudnia 2009 roku. Sympozjum było również okazją do wspomnień mieszkańców Gminy, którzy nie opuścili tych terenów po 1945 roku i tych, którzy przybyli na te tereny po 1945 roku.

W dniu 21 listopada 2009 roku Towarzystwo wraz z Rzymsko-Katolicką Parafią św. Jerzego i Muzeum im. W. Kętrzyńskiego w Kętrzynie zorganizowało sympozjum popularno-naukowe "650 lat Wzgórza Kościelnego". Sympozjum poświęcone było dziejom budowlanym i pracom konserwatorskim kościoła św. Jerzego. Omówione zostały etapy rozwoju bryły kościoła na przestrzeni dziejów oraz prace konserwatorskie elementów wyposażenia jego wnętrza. Uczestnicy sympozjum mogli równiez zapoznać się z historią wzgórza kościelnego na tle lokalnych układów osadniczych. Bogaty w treści i formę program sympozjum przedstawiony został przez prelegentów w osobach: Iwona Liżewska - Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Olsztynie, Izabela Mellin-Wyczółkowska - Muzeum im. W. Kętrzyńskiego w Kętrzynie, Andrzej Rzempołuch - Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Tadeusz Korowaj - Towarzystwo Miłosników Ziemi Kętrzyńskiej im. Zofii Licharewej.

No i cóż, że tuż przed spotkaniem przeszła potężna ulewa. Ani na chwilę nie zakłóciła ona oczekiwania i chęci na spotkanie jakie za chwilę ma się zacząć. Co to za spotkanie? Spotkanie z historią. W dniu 2 października 2009 r., w godzinach popołudniowych spotkali się członkowie Towarzystwa Miłośników Ziemi Kętrzyńskiej, strażacy z Ochotniczej Straży Pożarnej w Korszach i mieszkańcy sołectwa Tołkiny przy grobowcu rodziny von Borcke. Spotkanie to zaszczycili również swoją obecnością Zastępca Burmistrza Korsz Wiesław Prusik, radna Rady Miasta Korsze, jednocześnie Sołtys sołectwa Babieniec, sąsiadującego z sołectwem Tołkiny, Czesława Orłowska-Staniszewska oraz Sołtys sołectwa Tołkiny Grażyna Majewska - współorganizatorka spotkania. Powodem spotkania było zakończenie prac przy porządkowaniu grobowca rodziny von Borcke, do której od XVIII wieku należały dobra tołkińskie. Obecnie z dawnego majątku zachowały się zabudowania folwarczne z bramą wjazdową, na której umieszczony jest kartusz tej rodziny oraz piękny park krajobrazowy. Grobowiec położony na wzniesieniu od północnej strony kościoła gotyckiego został w latach 60tych zdewastowany i rozgrabiony. Członkowie Towarzystwa Miłośników Ziemi Kętrzyńskiej, przy wydatnej pomocy kolegów z Ochotniczej Straży Pożarnej w Korszach i wsparciu władz samorządowych Gminy Korsze, w okresie od maja do września br. dokonali rewitalizacji tego obiektu. Dzięki przeprowadzonym pracom rewaloryzacyjnym Tołkiny wzbogaciły się o kolejny ciekawy obiekt do zwiedzania na trasie rowerowej biegnącej przez tę miejscowość. Mieszkańcy, którzy przybyli licznie na zaproszenie Towarzystwa i Pani Sołtys w to miejsce, ciekawi byli historii rodziny von Borcke oraz zakresem prac jakie zostały przeprowadzone. Po zapoznaniu się z historią miejsca i obiektu udaliśmy się wszyscy do parku krajobrazowego, który rozciągał się wokół nieistniejącego już pałacu, na ognisko. Przy ognisku pieczone były kiełbaski i toczyła się dyskusja wokół historii miejsca. Starsi mieszkańcy wspominali dawne czasy oraz opisywali to miejsce jakie zapamiętali z okresu swojego dzieciństwa. Młodzież i dzieci biegali po parku korzystając z takiej możliwości, która nie zdarza się często gdyż obecnie cały majątek jest własnością prywatną. Uczestnicy spotkania zainteresowani byli działalnością Towarzystwa, pytali o dotychczasowe dokonania i plany na przyszłość. Członkowie Towarzystwa z kolei wyrażali nadzieję, że miejsce, które zostało przywrócone do należytego stanu będzie otoczone przez mieszkańców właściwą troską i opieką. Takie zapewnienie otrzymaliśmy zarówno od uczestników spotkania jak i Pana Wiceburmistrza. Kawałek historii stał się przyczynkiem do miłego spotkania, poznania się wzajemnie i atrakcyjnego spędzenia czasu, nie bacząc nawet na kaprysy jesiennej aury.

Biurokraci są niesamowici. Obecnie trwa wymiana korespondencji pomiędzy WUOZ a ZDW w Olsztynie w sprawie kamieni milowych, skradzionych z drogi Reszel Św. Lipka. Tymczasem na miejsce wróciły kamienie milowe na trasie Kętrzyn - Bartoszyce. Dziękujemy Zarządowi Dróg w Kętrzynie za rzeczowe i dżentelmeńskie załatwienie sprawy. My oczywiście nie dajemy za wygrane. Wysyłamy pismo, tym razem do ZDW w Olsztynie z sugestią wykonania zobowiązań jakie zostały złożone publicznie (protokół spotkania przedstawicieli WUOZ i ZDW, którym dysponujemy).
Kamienie milowe w serwisie poMazurach.pl